Selçuklular: Tarihe Uzanan Bir Yolculuk

Herkese Merhaba,

Bu yazımda size “Selçuklular” temasına dair duygu ve düşüncelerimi paylaşacağım. Peki nedir Selçuklular teması ve ben ne hissediyorum, gelin satır aralarında buluşalım!

Takip edenler bilirler, Koç Üniversitesi Suna Kıraç Kütüphanesi ve birim kütüphaneleri olarak yaklaşık 3 yıldır sürdürdüğümüz Hazine Serisi projemiz var. Bu proje kapsamında her birkaç ayda bir olmak üzere bir tema belirliyor ve bu tema kapsamında çeşitli etkinlikler düzenleyerek, belirli kaynak ve koleksiyonlarımızı meraklılarıyla buluşturuyoruz. Bugüne kadar 10 temayı geride bırakmıştık. Selçuklular bu proje kapsamında yürütmüş olduğumuz 11. tema oldu. Ben şahsen daha önce 2 temada görev yapmış olsam da beni en çok heyecanlandıran ve meraklandıran temanın bu olduğunu açıklıkla söyleyebilirim. Bu blog yazısında da düzenleyici ekipte yapmış olduğum işlerden ziyade bu tema bana neler hissettirdi, onları yazmak istedim.

Bazı insanlar için belirli alanlar diğerlerine göre çok daha çekici ve caziptir. O alanla ilgili çalışmalar yapmak, etkinliklerine katılmak veya o sahadaki kaynakları okumak keyif verir. Benim için de tarih ve tarihe ilişkin konular böyledir. Geriye dönüp baktığımda hep tarihe ilgi duyduğumu, tarihi kitaplar ve filmler izlediğimde büyük keyif aldığımı hatırlarım. Nitekim lisede tarih derslerini çok sever ve 2 saat olan ders için “Keşke 10 ders olsa, hepsini de aynı ilgiyle takip ederim!” dediğim çok olmuştur. Hâl böyle iken fırsat buldukça tarih konulu etkinliklere katılmaya gayret ediyorum.

Bu yılın başında, iş kapsamında da bu ilgimi devam ettirme imkânım oldu. Bu yılın ilk teması Selçuklular’dı ve ekipte görev alacak kişiler belirleniyordu. Genel olarak, kütüphanenin teknoloji hizmetlerinde çalışıyorum. Bu bakımdan bu temanın düzenleme ekibinde olmam durumunda görevlerimin çoğunluğunda teknik/teknolojik kısımlarla ilgilenecektim. Bu kapsamda sosyal medya paylaşımlarının hazırlanması, Zoom oturumlarında teknik moderatörlüğün yapılması, videoların montajlanarak Youtube kanalına eklenmesi gibi konularda arkadaşlarıma yardımcı olacaktım. Fakat sonuç olarak konuyla ilgili kaynaklara / kişilere daha kolay ulaşma fırsatım olacak ve ilgi alanıma dair çalışmalar yapabilecektim. Bu sebeple temanın düzenleme ekibine katılma isteğimi bildirdim ve ekibe dâhil oldum.

Selçuklu devri pek çok açıdan beni hayrete düşüren ve meraklandıran dönemlerden biridir. Bir yandan o dönemin en popüler ve etkili isimleri: İran’ın en güçlü isimlerinden Nizamülmülk; kurduğu tarikatle suikastçi fedailer yetiştiren Hasan Sabbah ve bu fedailere ev sahipliği yapan Alamut Kalesi; Büyük Selçuklu Devleti’ne en parlak dönemini yaşatan Sultan Melikşah; İranlı rubai şairi, filozof, astronom ve matematikçi Ömer Hayyam; dönemin en büyük eğitim kurumu sayılan Nizamiye medreselerinin baş müderrisi, şöhreti sonraki yüzyıllara da ulaşmış olan büyük İslam âlimi Gazali ve daha niceleri… Öte yandan gezilmesi, görülmesi gereken o dönemin en önemli mimari/kültürel ve sanatsal eserleri. Ki tüm bu saydıklarım yalnızca Büyük Selçuklular dönemi için. Sonrasında bizim de miraslarından oldukça istifade ettiğimiz, eserlerini gördüğümüz Anadolu Selçukluları var. Her bir dönem araştırılması gereken ayrı bir derya. Özetle, öğrenilmesi ve keşfedilmesi gereken o kadar çok şey var ki… Her öğrenilen bilgi yerini yeni bir merakla dolduruyor.

Biz de tema ekibi olarak elimizden geldiğince bu alanın ilgili ve meraklılarına bilgi aktarmaya veya daha farklı ifade edecek olursak onları bilgiyle buluşturmaya çalıştık. Bu kapsamda, 5 konuşma – meraklıları için bu konuşma başlıklarını aşağıda sıraladım – 1 podcast, koleksiyon ve kitaplardan seçkiler, 2 kitap sergisi gibi farklı türde birçok etkinlik yaptık. Ayrıca temaya özel oluşturduğumuz web sitesi (konu rehberi) ile Selçuklulara ilişkin bilgi edinebilecekleri birçok kaynağı sunmuş olduk. Genel anlamıyla çok başarılı bir tema dönemi geçirdiğimizi söyleyebilirim.

Selçuklular Teması Kapsamında Düzenlemiş Olduğumuz Konuşmalar

  • Anadolu Selçuklu ve Beylikler Döneminde Ankara (12-15.Yüzyıl) – Muhammet Görür
  • Selçuklular Devrinde Kitap ve Kütüphane – Haşim Şahin
  • Güneybatı Anadolu’da Kültürlerin Kesişim Noktası Beçin’de Kazılar – Kadir Pektaş
  • Anadolu Selçukluları ve Beylikler Döneminde İslam – Resul Ay
  • Moğol Hakimiyeti Altında Anadolu Selçuklular – Sara Nur Yıldız

Düzenlediğimiz konuşmaları montajlayan kişi ben olduğum için oturumlar sırasında yeterince dinleyemediğim kısımları tekrar tekrar dinleme fırsatım olmuş oldu. Bu dinlemeler sırasında konuşmacılarımızın söyledikleri kaynakları not ediyor ve inceliyordum. Evdeki kütüphaneme dâhil etmem ya da bilgisayarıma kaydetmem gereken pek çok kaynak olduğunu gördüm. Bu konuda elektronik ortamda okumam gereken e-kitap, makale ve tezler bilgisayarıma çoktan yüklendi bile.

Tüm bu açılardan tema çalışmalarının bana çok şey kattığını ve iyi hissettirdiğini söyleyebilirim. Bu çalışmaların yürütülüyor olması gerçekten çok kıymetli. Benim ve başkalarının tarih alanına ilgi duyduğu gibi başkaları da başka alanlara ilgi duyuyor. Böyle çalışmalarla onları bilgiyle buluşturmak yeni fırsatlar keşfetmeye, yeni kişileri tanımaya olanak sağlıyor. Bu bakımdan bu tema çalışmalarının sağladığı katkılardan dolayı büyük bir mutluluk duyuyorum. Emeği geçen tüm ekip arkadaşlarıma, yöneticilerimize ve katkı veren herkese teşekkür ederim. Gelecek hazine serisi temalarında bu çalışmaların nitelik ve niceliğinin artarak devam etmesini ve daha fazla kişinin bu çalışmalardan istifade etmesini umarım.

Eğer siz de “İlgi duyduğum konuyla alakalı çalışmalar yapılmış mı?” diye düşünüyorsanız tema sayfalarımızı ziyaret etmenizi öneririm. Yeni yazılarda ve etkinliklerde görüşmek dileğiyle…

Serhat Uran

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *